Z ok. 16 tysiącami nowych przypadków rocznie rak prostaty już teraz jest jednym z dominujących nowotworów wśród mężczyzn w Polsce. Jednocześnie szacunki wskazują, że w kolejnych latach liczba przypadków będzie sukcesywnie rosnąć. Innowacyjne opcje terapeutyczne, kompleksowa opieka, czy też nowoczesne rozwiązania chirurgiczne dają jednak nadzieję na powstrzymanie tej epidemii. Tę szansę i możliwości trzeba jednak właściwie – i możliwie szybko - wykorzystać.
Leczenie raka prostaty było głównym tematem posiedzenia Zespołu Parlamentarnego ds. Onkologii, które odbyło się 26 maja 2021 r. Rozpoczynając spotkanie przewodniczący Marek Hok przestrzegał, że w 2031 roku zapadalność na tę chorobę może sięgnąć nawet 30 000 przypadków rocznie. Wobec tego należy dążyć do poprawy diagnostyki, wprowadzenia niezbędnych zmian w organizacji opieki nad pacjentem z nowotworem gruczołu krokowego, a także dostępu do nowoczesnych leków – przekonywał poseł.
KORZYŚCI I WYZWANIA W CHIRURGII
Podczas swojego wystąpienia prof. Piotr Chłosta wskazywał na zalety radykalnej prostatektomii, czyli chirurgicznego usunięcia prostaty. „Tego typu leczenie polega na całkowitym wyeliminowaniu choroby” – przekonywał urolog, podkreślając jednocześnie że metoda ta pozwala na zachowanie kluczowych niezbędnych funkcji miednicy mniejszej.
Prof. Chłosta podkreślił jednak, że w Polsce nadal czekamy na taką ewolucję w zakresie chirurgicznego leczenia raka prostaty, jaka w państwach Europy zachodniej dokonała się już kilkanaście lat temu, gdyż „do tej pory wiele specjalistycznych procedur nie doczekało się refundacji”.
POTRZEBA KOMPLEKSOWYCH ZMIAN SYSTEMOWYCH
Prezentując wnioski z raportu nt. leczenia gruczołu krokowego dr Jerzy Gryglewicz z Uczelni Łazarskiego zaprezentował szereg rekomendacji zmian systemowych, które przyczyniłyby się do usprawnienia opieki nad pacjentem z rakiem prostaty. Znalazły się wśród nich m.in. koncepcja wdrożenia programu polityki zdrowotnej w zakresie wczesnego wykrywania raka gruczołu krokowego, wprowadzenie jako standard postępowania wykonywania biopsji prostaty w warunkach ambulatoryjnych, zmianę wyceny świadczeń, zwiększenie dostępności do programów lekowych. Zdaniem eksperta przyszłość leczenia raka prostaty powinna uwzględniać również stworzenie systemu kompleksowej opieki specjalistycznej (KOS-NZGK, początkowo w ramach pilotażu), czy też wprowadzenie Prostate Cancer Unitów.
WYPEŁNIĆ LUKI W ŚCIEŻCE TERAPEUTYCZNEJ
Na potrzeby w zakresie farmakoterapii wskazywał z kolei dr hab. Jakub Żołnierek z Narodowego Instytutu Onkologii. Ta metoda leczenia jest bowiem podstawą leczenia zaawansowanego raka prostaty – tam, gdzie nie ma już możliwości leczenia chirurgicznego, czy też radioterapii. Onkolog podkreślił, że w ostatnich latach dokonał się w tym zakresie znaczny i ważny postęp – „oporność na kastrację jeszcze do niedawna stanowiła bardzo istotny problem terapeutyczny, gdyż nie dysponowaliśmy skutecznymi formami leczenia”.
Obecnie jednymi z kluczowych wyzwań pozostaje zapewnienie dostępu do obecnie refundowanej w ograniczonym stopniu, nowoczesnej hormonoterapii, która „daje przewagę i oferuje wydłużenie czasu życia pacjentów”, czy też stosowanego na późniejszym etapie leczenia kabazytakselu.
W kontekście nowoczesnej hormonoterapii dr hab. Żołnierek wskazał na szczególną sytuację pacjentów z opornością na kastrację, u których nie wystąpiły przerzuty. W ich przypadku zapewnienie dostępu do takich leków jak apalutamid, enzalutamid, czy darolutamid mogłoby znacząco opóźnić wystąpienie przerzutów, a tym samym poprawić jakość życia, jak również je wydłużyć.
W tym względzie jest jednak nadzieja na rychłą zmianę i kolejny sukces w usprawnianiu opieki nad pacjentem z rakiem gruczołu krokowego. Reprezentujący Departament Polityki Lekowej i Farmacji Ministerstwa Zdrowia Przemysław Bonek poinformował, że resort planuje rozmowy dotyczące rozszerzenia dostępu dla grupy chorych bez przerzutów na koniec wakacji bądź wczesną jesień.
Z optymizmem w przyszłość patrzą również organizacje pacjenckie. Anna Kupiecka, Prezes Fundacji OnkoCafe – Razem Lepiej wierzy, „że już wkrótce rak prostaty może stać się kolejnym obszarem onkologii, w którym uda się dokonać wymiernego, a przy tym bezcennego z perspektywy pacjenta, przełomu. I że będziemy mogli pochwalić się, że w Polsce leczymy tę chorobę na światowym poziomie.” Możliwości i szanse – jak wskazywali eksperci – zatem są. Sęk w tym, aby właściwie je wykorzystać.
