W Polsce dostępna jest nowoczesna metoda leczenia nowotworów, m.in.: wątroby, płuc, nerek, piersi, prostaty, kości. To krioablacja systemem ProSense wykorzystująca ciekły azot. Jest małoinwazyjną oraz unikalną metodą usuwania guzów, bez konieczności wykonywania zabiegu chirurgicznego. Pomaga również w uśmierzaniu bólu w leczeniu paliatywnym, szczególnie w przerzutach do kości. Zabieg krioablacji trwa od pół godziny do dwóch godzin, jest bezpieczny i całkowicie bezbolesny.
Krioablacja to dziedzina radiologii interwencyjnej. Dzięki najnowszym rozwiązaniom jest zabiegiem małoinwazyjnym, przeprowadzanym przezskórnie, w znieczuleniu miejscowym i pod kontrolą badań obrazowych (tomografii lub USG) w czasie rzeczywistym, czyli w trakcie trwania zabiegu.
Krioablacja jest metodą bardzo mało obciążającą dla pacjenta, co sprawia, że możemy przeprowadzać paliatywne zabiegi krioablacji u pacjentów obciążonych wieloma chorobami i bardzo wysokim ryzykiem, u których w znieczuleniu ogólnym podobne zabiegi, takie jak ablacja, termoablacja czy echolaser nie mogłyby być zrobione. Krioablacja nie ma takich ograniczeń – mówi dr n. med. Tomasz Sędziak, który przeprowadza nowatorskie zabiegi krioablacji.
Z roku na rok małoinwazyjne metody interwencyjne są coraz bardziej popularne. Wynika to z faktu, że część pacjentów onkologicznych nie kwalifikuje się po już wykonanych zabiegach, chemioterapii czy radiologii do klasycznej operacji. Krioablacja jest alternatywą.
I choć na dzień dzisiejszy większą grupę stanowią pacjenci w zaawansowanym stadium choroby, dla których krioablacja jest czasami ostatnią deską ratunku, to ważne, aby pojawiali się Ci, u których można przeprowadzić ten zabieg już planowo, z myślą, że będzie to zabieg radyklany. I oby więcej ośrodków w Polsce wykonywało krioablację – tak jak dzieje się to w wielu krajach w Europie i na świecie.
Na czym polega krioablacja z użyciem technologii ProSense?
Metoda krioablacji systemem ProSense polega na niszczeniu guza za pomocą niskiej temperatury – ciekły azot tworzy na kriosondzie kulę lub elipsę lodu. To innowacyjna metoda leczenia, wykorzystująca ekstremalne zimno do zamrażania i dokładnego niszczenia chorej tkanki w strefie guza: bezpiecznie, szybko i bezboleśnie, bez konieczności wykonywania zabiegu chirurgicznego. Temperatura kriosondy nie przekracza -20,-40 st C. Poprzez cykl zamrażania, odmrażania i finalnie zamrażania komórki rakowe zostają zniszczone. Ciekły azot na żadnym etapie nie przedostaje się do ciała pacjenta. Jakie nadzieje daje pacjentom krioablacja?
Istotne jest zjawisko immunizacji, ponieważ liza na zimno powoduje rozpad komórek nowotworowych na duże fragmenty białkowe. To sprawia, że są przypadki zmniejszania się przerzutów po wymrożeniu jednego przerzutu, albo następuje zanikanie guza po wymrożeniu zaledwie jego części. To daje duże nadzieje, że krioablacją można wyleczyć pacjenta z nowotworu.- odpowiada dr Sędziak.
W kwietniu 2021 roku najnowsze urządzenie ProSense firmy Ice Cure otrzymało od FDA breakthough device designation. I już w grudniu trafiło do Polski. Od tego czasu przeprowadzonych zostało już kilkanaście zabiegów krioablacji przede wszystkim guzów wątroby, nerek oraz prekursorski zabieg na opłucnej.
Jaką przewagę nad innymi procedurami oferuje krioablacja?
Dotychczas wykonaliśmy kilkanaście zabiegów krioablacji. Istotną przewagą i to widoczną w każdym z tych przypadków jest szybka rekonwalescencja. Pacjenci niemal natychmiast wracają do domu i nie mają dolegliwości bólowych – nie odczuwają bólu zarówno w trakcie samego zabiegu, jak i po. Wiem, bo rozmawiam z nimi w trakcie krioablacji, są w pełni przytomni i mile zaskoczeni. – mówi dr Sędziak.
Stosowanie krioablacji ma największy sens w przerzutach dootrzewnowych, w guzach wątroby, nerek, piersi, w mięsakach, w guzach opłucnych – jeżeli jest to guz, do którego można dojść przez klatkę piersiową nie przechodząc przez płuco.
Praktycznie krioablację można zastosować w każdym guzie. Natomiast nie da się jej wykonać w takich narządach, gdzie jest duże prawdopodobieństwo ich uszkodzenia oraz powikłań, jak w przypadku trzustki. Wszystko zależy jednak od lokalizacji guza, jego wielkości oraz stanu pacjenta. – dodaje dr Sędziak.
W wieloprofilowym, zabiegowym szpitalu specjalistycznym EuroMediCare we Wrocławiu wykonano wspomniany pierwszy w Polsce zabieg krioablacji dwóch guzów na opłucnej.
To było duże wyzwanie, ponieważ jest to ten rodzaj guza, gdzie łatwo o powikłania. Można było zrobić odmę opłucnową lub krwiaka opłucnej. Zdecydowałem się na ten zabieg ze względu na to, że pacjent wyczerpał już wszystkie możliwości leczenia. Obecnie jest na etapie chemii paliatywnej, na którą nie ma odpowiedzi. Mam jednak nadzieję, że po krioablacji nastąpi odczyn immunologiczny i choroba się zatrzyma, a może nawet cofnie. – mówi dr Tomasz Sędziak, który przeprowadził zabieg.
Krioablację stosuje się także w guzach wewnątrz piersi, w endometriozie, w jamie brzusznej w dostępnych obszarach – tak jak inne guzy, jak również w przeroście prostaty.
Jak wygląda taki zabieg z puntu widzenia pacjenta?
Zabieg trwa zazwyczaj od pół godziny do dwóch godzin. Jest przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym. Oznacza to, że pacjent jest przytomny podczas całej procedury, ale nie odczuwa żadnych dolegliwości bólowych. Lekarz wprowadza kriosondę w guza, zamieniając guz w kulę lodu. W środku kuli panuje temperatura -40°C,a sama igła ma temperaturę pokojową i nie parzy skóry pacjenta. Cykl ponownego zamrażania i rozmrażania natychmiast niszczy chorą tkankę, pozostawiając przyległe zdrowe tkanki nieuszkodzone. Martwe szczątki są wchłaniane przez organizm. Zabieg przeprowadza się pod kontrolą USG lub tomografu komputerowego.
ProSense i piersi
W przypadku łagodnych guzów piersi tradycyjna praktyka polega na wykonywaniu biopsji wycinkowej lub lumpektomii w celu usunięcia włókniaka, co wymaga hospitalizacji, znieczulenia, bliznowacenia i wydłużenia czasu rekonwalescencji. Krioablacja nowotworu piersi to prosty i szybki, minimalnie inwazyjny zabieg wykonywany w gabinecie zabiegowym. Posiada wiele zalet w porównaniu z zabiegiem chirurgicznym:
• Doskonałe efekty kosmetyczne: brak blizn i zmian kształtu piersi
• Krótki czas rekonwalescencji: bez hospitalizacji i operacji rekonstrukcyjnych
• Zabieg wykonywany w gabinecie: pozwala uniknąć ryzyka związanego z zabiegami chirurgii ogólnej przeprowadzanymi na sali operacyjnej
• Komfort i mniej bólu: zimno znieczula obszar wykonywanego zabiegu
• Znieczulenie miejscowe: zmniejsza ryzyko związane ze znieczuleniem ogólnym
• Pacjentki natychmiast po zabiegu mogą wrócić do codziennych czynności.
Literatura
Historia
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6661161/
Mechanizm działania krioablacji
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6661161/
FDA Breakthrough device designation
https://www.massdevice.com/icecure-medical-wins-fda-breakthrough-device-designation-for-cryoablation-system/
