Wskazówki żywieniowe w wybranych dolegliwościach występujących u chorych leczonych onkologicznie (chirurgia, chemio- i radioterapia).
Brak apetytu i jadłowstręt:
- Całodzienną rację pokarmową należy podzielić na 5 ? 6 niewielkich objętościowo posiłków (czasami zaleca się do 7 małych porcji ? zależy to od stanu odżywienia chorego).
- Przygotować jedzenie i podzielić je na małe porcje, gotowe do spożycia w każdej chwili, kiedy chory ma na to ochotę.
- Używaj mniejszej zastawy stołowej, tzn. talerzy i sztućców.
- Posiłki powinny być kolorowe, apetycznie podane, przyrządzane na bieżąco (świeże) z dodatkiem świeżych lub suszonych ziół/przypraw ? tolerowanych przez chorego. Należy wyeliminować gotowe mieszanki przypraw: np. vegeta, przyprawa do kurczaka itp.
- Na pół godziny przed posiłkiem należy wypijać wodę niegazowaną lub gotowaną (schłodzoną) z sokiem ze świeżo wyciśniętej cytryny lub limonki (jeśli nie ma stanów zapalnych i owrzodzeń w obrębie przewodu pokarmowego), nie popijać w trakcie jedzenia;
- Urozmaicać posiłki ? wprowadzać nowe potrawy i nowe sposoby przyrządzania, od czasu do czasu korzystać z oferty restauracji);
- Jeść ulubione produkty i dania (wykluczając ciężkostrawne, smażone, tłuste, nadmiernie słodkie i słone);
- Można wzbogacić posiłki specjalnymi odżywkami dla osób chorych na nowotwory w postaci płynów do picia lub proszku, który można dodawać do potraw.
- Niezalecane są potrawy ciężkostrawne, wzdymające, smażone w tradycyjny sposób.
- Spożywać pełnowartościowe posiłki (wykorzystywać produkty o wysokiej wartości odżywczej ? chude mięso, jaja, ryby, jaja, fermentowane przetwory mleczne, warzywa i owoce, kasze, makarony, oleje roślinne tłoczone na zimno, świeże masło (małe ilości) ? wybierać produkty tolerowane przez organizm chorego!
Źródłem białka w diecie powinien być: drób bez skóry (indyk, kurczak), chuda cielęcina, królik, ryby ? gotowane w wodzie, na parze lub pieczone w pergaminie. - Niezalecane są słodycze i przekąski (np. chipsy, paluszki, krakersy itp.) Wyjątkiem jest gorzka czekolada (kakao powyżej 55%) ? źródło żelaza i magnezu (jeśli jest dobrze tolerowana!). Ponadto zamiast słodyczy zaleca się słodkie i kwaśne owoce: banany, gruszki, porzeczka czarna/czerwona, maliny, winogrona, suszone owoce, papaja itp. (należy kontrolować ich spożycie ze względu na zawartość cukrów prostych ? fruktoza).
- Niezalecane są wszystkie kolorowe napoje (gazowane i niegazowane) ? np. Coca ? cola, pepsi, Fanta itp.
- Ponadto posiłki powinny być spożywane powoli, w ciszy i spokoju.
- Przed jedzeniem należy przewietrzyć pomieszczenie, w którym spożywa się posiłki, aby pozbyć się mieszanki rożnych zapachów, zniechęcających do jedzenia;
- Wskazany jest spacer na świeżym powietrzu przed posiłkiem (jeśli pozwala na to Twój stan zdrowi).
- Ważne jest estetyczne przygotowanie stołu przed posiłkiem (sposób nakrycia, zastawa stołowa).
- Jeść przy stole wspólnie z bliskimi, jeśli tylko pozwala na to stan zdrowia;
- Jeśli brak apetytu przedłuża się, skonsultuj się ze swoim lekarzem prowadzącym